Yaşlı Kedilerde En Yaygın Hastalıklar ve Sağlık Sorunları
Yaşlı kediler, belli bir yaşı aştıktan sonra, insanların maruz kaldığı kronik ve metabolik hastalıkların benzerlerine maruz kalırlar. Diyabet, böbrek hastalıkları, kardiyovasküler problemler ve kanser kedilerin hayatlarının son yıllarında kedileri etkileyebilecek en ciddi sağlık sorunları arasında yer almaktadır. İşin iyi yanı ise, bu hastalıkların çoğunun başarılı bir şekilde tedavi edilebilir olmasıdır.
Diyabet Hastalığı
Kedilerde diyabet iki çeşittir. İnsülin üretiminin yetersiz olmasıyla oluşan diyabet ya da hücrelerin artık insülini etkin bir şekilde kullanamamasıyla oluşan diyabet. Kediler her yaşta diyebet hastalığına yakalanabilse de, bu durum yaşlı ve obez kedilerde daha yaygındır. En sık görülen semptomlar; aşırı susama ve aşırı idrara çıkma, kilo kaybı, iştah kaybı, kötü koşullara sahip deri ve tüylerdir.
Diyabet hastası ve obez olan kediler için, lif ve kompleks karbonhidratlar açısından zengin bir diyet programı önerilmektedir. Bu diyet kan glukoz seviyesinin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Veterineriniz, kedinizin fiziksel özelliklerini dikkate alarak en uygun diyet programını oluşturacaktır. Ancak bazı durumlarda, insülin iğnelerine ya da oral olarak alınacak ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. Doz aşımını önlemek için insülin seviyesinin takip edilmesi gereklidir. Aksi halde aşırı doz kedilerin ölümüne sebebiyet verebilir.
Karaciğerde Yağlanma
Bu durum, aniden yemek yemeyi kesen ve çok hızlı bir şekilde kilo kaybeden kedilerde meydana gelmektedir. Bu hastalığın tam nedeni halen bilinmemektedir. Karaciğerde yağlanma sadece karaciğer biyopsisi ile de teşhis edilebilir. Bazı veterinerler karaciğer yağlanmasının, ilk semptomu takip eden ilk 48 saat içerisinde ölümcül olabileceğini dile getirmektedir. Neyse ki bu hastalık başarıyla tedavi edilebilmektedir. Karaciğer yağlanması sadece yaşlı kedileri etkileyen bir hastalık olsa da, bu kediler bu sağlık problemine şu iki nedenden ötürü yatkındırlar.
- Yaşlı kediler aşırı kilolu olmaya meyillidirler ve bu kedilere bir diyet uygulandığında çok hızlı bir şekilde çok miktarda kilo kaybederler.
- Yaşlı kediler çeşitli nedenlerle sıklıkla hastalanırlar ve hızlı bir biçimde kilo kaybederler.
Karaciğer yağlanmasının en yaygın semptomları; iştah kaybı (anoreksiya), cansızlık, hızlı kilo kaybı, sarılık (gözlerde ve ciltte sararma) ve karın bölgesinde şişkinliktir. Bu hastalığın tedavisi hayvanlar için üzücü olabilir. Tedavi süresince kediye bir tüp aracılığıyla yemek yedirilebilir. En önemli nokta, kediye kilo aldırmaktır. Tedavi iki ila altı hafta arası sürebilmektedir.
Kronik Böbrek Hastalığı
Bu sağlık problemi yaşlı kedilerde oldukça yaygındır ve böbrek fonksiyonunun gittikçe bozulmasıyla karakterizedir. Bu hastalığa, idrarla dışarıya atılan toksinlerin kan dolaşımına karışması eşlik etmektedir. En yaygın semptomları kilo kaybı, aşırı susama ve aşırı idrara çıkma, iştah kaybı, idrar yapmada zorluk ve dağınık tüylerdir.
Ciddi derecede hasta olan kediler için su kaybının giderilmesi için tıbbi destek alınmaktadır. Ancak çoğu kedi sahibi, kediler için uygulanan deri altı sıvı tedavisini öğrenebilmektedir. Veterineriniz kediniz için protein bakımından düşük olan bir diyet tavsiye edebilir. Ayrıca kedinizin sağlık problemlerine göre (hipertansiyon, anemi, vs.) ilaçlar da önerebilir. Doktorunuza sormadan hasta kediniz için herhangi bir tedavi ya da diyete başlamamanız çok önemlidir. Son çare olarak ise böbrek nakli operasyonları mevcuttur. Ancak bu operasyonlar yaşlı kediler için tavsiye edilmemektedir ve oldukça maliyetlidir.
Hipertiroid
Bu hastalığa, aşırı tiroid hormonunun salgılanmasına yol açan tiroid büyümesi neden olmaktadır. Hipertiroidin tedavisi karmaşıktır. Çünkü genellikle bu hastalığa bir ya da daha fazla kalp ya da böbrek hastalığı eşlik etmektedir. Hastalığın ilk belirtileri arasında halsizlik, aşırı susama ve aşırı idrara çıkma, artmış iştah, ishal ve hiperaktivite yer alabilmektedir.
Özellikle böbrek hastalığı olan kedilerde tedavi ilaçla gerçekleştirilebilmektedir. Daha maliyetli olmasına rağmen, anestezi nedeniyle cerrahi işlemden kaçınmak için genellikle radyoaktif tedaviler tercih edilmektedir. Tiroid bezinin operasyon ile alınması radyoaktif iyot tedavisi kadar etkili olabilir, ancak yaşlı kediler için önerilmemektedir.
Kalp Hastalıkları
Kedilerde hipertansiyon genellikle böbrek hastalıkları, hipertiroid ya da kalp hastalıkları ile ilişkilidir. Hipertansiyon kedilerde nadir görülen bir sağlık sorunu olsa da, evcil kedilerin günümüzde uzun yaşamaları hipertansiyonlu kedi sayısını arttırmaktadır. Kalp atışının artması, ışığa tepki göstermeyen irileşmiş göz bebekleri ya da ani görme kaybı en yaygın semptomlar arasında yer almaktadır. Tedavi, hastalığa neden olan sağlık problemlerine yönelik olacaktır. Bu sağlık problemi genellikle hipertansiyon olmaktadır. Bu durumda veterineriniz az tuzlu beslenmeye yönelik bir diyet uygulayacaktır.
Kedilerde görülen kalp hastalıklarının en yaygın formu kardiyomiyopati yani kalp kası hastalığıdır. Endişe verici belirtileri nefes darlığı, iştah kaybı, tembellik, öksürük ve arka bacaklarda güç kaybıdır.
Kanser
Kanser özellikle de lösemi ya da göğüs kanseri, yaşlı kedilerde başlıca ölüm nedeni olarak kabul edilmektedir. İnsanlarda olduğu gibi, kedilerde de, özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olan yaşlı kedilerde, erken teşhis hayatta kalma şansını arttıracaktır. Kanseri önlemek için güvenli bir yöntem olmasa da, kedi sterilizasyonu hastalık riskini azaltabilmektedir. Kanserin ilk işaretlerinden birisi küçük yumrulardır. Bu küçük yumrular, kedinin tüyleri sıklıkla taranıyorsa, fark edilebilir. Ayrıca kedinin ağzının, kulaklarının ve burnunun kontrolü de unutulmamalıdır. Kızarmış ya da iltihaplanmış kulaklara sahip olan kedilerin, özellikle de beyaz kedilerin, yaşlandıkça cilt kanserine maruz kalma ihtimalleri daha yüksektir. Kanser hastası kediler tembelleşebilir ve kilo kaybedebilir. Radyasyon, kemoterapi ya da cerrahi operasyon tedaviler arasında yer almaktadır. Tedavinin türünü, kanserin türü belirlemektedir.
