Kedilerde Uyuz Neden Olur? Nasıl Bulaşır?

Kedilerde uyuz kolay tedavi edilebilen, ancak tedavi edilmezse ölümcül olabilen bir hastalıktır. Kedilerde uyuz bir cins dış parazit olan ve akar ismi verilen böcekler nedeniyle ortaya çıkar. Akarlar hayvanın derisinde yaşarlar ve çıplak gözle görmek mümkün değildir. Akar ismi verilen ve gözle görülemeyen böceklerin bir kısmı hayvanların derilerinde yaşamalarına karşın herhangi bir soruna sebep olmazlar, ancak bazı türleriyse kedilerde oldukça ciddi deri lezyonları oluşmasına neden olurlar. Kedilerde üç tüp uyuz görülür; baş uyuzu (notoedres uyuzu), vücut uyuzu (sarcoptes uyuzu), kulak uyuzu (otodectes uyuz) bunlardır.

Kedilerde Uyuz Nasıl Bulaşır?

Evcil hayvan hastalıkları denildiğinde ilk akla gelen hastalıklardan biri uyuzdur. Sadece evcil hayvanlar değil vahşi doğada yaşayan birçok hayvan da uyuz olabilir. Bu nedenle uyuz hastalığının da çok çeşitli türleri bulunmaktadır. Şimdi özellikle kedilerde görülen uyuzun bulaşma sürecini inceledik.

Öncelikle uyuz hastalığının temel sebebi olan paraziti tanımalıyız. Bu parazit gözle görülemeyecek kadar küçük bir canlıdır. Bulaşma bu canlının yumurtlamasıyla gerçekleşir. Yumurtalar ise çok daha küçük olduğunda gözle teşhisi neredeyse imkânsızdır ve mikroskobik inceleme yöntemiyle anlaşılabilmektedir.

Kedilerde uyuz hastalığına, uyuz böceklerinin cinsine göre deri üzerinde ya da deri altında yumurtlaması sonucu, iki üç hafta sonra yumurtalardan çıkan larvaların sebep olduğu bilinmektedir. Bu larvalar dışarda iki haftadan on haftaya kadar, hayvanın üzerinde üç haftadan altı haftaya kadar yaşayabilirler. Güneş ışığında ve soğuk yerlerde ömürleri daha kısadır. Fakat nemli ve karanlık yerlerde daha uzun süre yaşarlar.

Uyuz Nasıl Bulaşır?

Uyuz hastalığının bulaşması direkt temas yoluyla ya da parazitin bulaşık olduğu hayvan eşyalarının kullanılmasıyla olmaktadır. Uyuz hastalığı maalesef çok hızlı ve kolay yayılabilen bir hastalıktır. Bir türden diğer bir türe bulaşabilen tek uyuz cinsi vücut (sarcoptes) uyuzudur. Yayılmanın hızı ve şiddeti koşullara bağlıdır. Sıcaklık ve mevsimsel koşullar ile bir arada bulunan hayvan sayısı bulaşma hızını artırıp azaltabilmektedir. Uyuz daha nemli ve daha az güneş alan yerlerde daha hızlı bir şekilde ve daha etkili olarak gelişir.

Uyuz hastalığına sebep olan böceğin cinsine göre kulak, baş veya vücutta üreyerek deride deformasyona sebep olurlar. Bu belirtileri ortaya çıkaran sebep, uyuz parazitlerinin hızlı bir şekilde üreyerek çıkardıkları kimyasal ve alerjik maddelerdir. Bu maddeler deride yanma ve kaşıntı yaparlar. Daha sonra kızarıklık ve tüy dökülmesi, ardından da deride kabuklaşma görülür. Uyuz hastalığının sebebi olan uyuz paraziti hayvandan hayvana geçerler ve ölümcül olabilirler. İnsanlara bulaşan türleri ise kısa süreli lezyonlara sebep olurlar.

Kedilerde Uyuz Belirtileri

Kedilerde uyuz öncelikle hayvanın tüysüz ya da az tüylü bölgelerine yerleşir. Kedilerde uyuz belirtileri şunlardır;

• Deride kızarıklık ardından kaşıntı
• Deride kabuklanma, pullanma
• Yaygın tüy dökülmesi
• Derinin elastikiyetini kaybetmesi
• İlerleyen evrede şiddetli kaşıntı nedeniyle deride yaralar açılması

Kedinizde yukarıda saydığımız belirtiler bulunuyorsa mutlaka veterinere başvurmalısınız.

Uyuz aslında tedavisi çok kolay bir hastalık olduğu halde geç müdahale ya da hiç müdahale edilmemesi sebebiyle hayvanların hayatını kaybetmesine neden olabiliyor. Burada şunu eklemeden geçmemeliyiz, biz hayvan severler sadece kendi kedilerimize değil sokaklarda yaşam mücadelesi veren kedi ve köpeklere karşı da elimizden geldiğinde ilgi göstermeliyiz. Sokakta yukarıda saydığımız uyuz belirtileri bulunan bir kedi ile karşılaştığımızda arkamızı dönüp gitmemiz kediciğin bu kolay tedavi edilen hastalık yüzünden ölmesine göz yummak anlamına gelir. Yani böyle bir kedi ile karşılaştığınızda arkanızı dönüp gitmeyin ve onu bir veterinere götürün lütfen.

Bazı uyuz türleri zoonozdur, yani hayvandan insana geçebilir. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi uyuzun tedavisi son derece kolaydır bu nedenle “ya bana geçerse” diye endişelenerek kediden uzak durmanıza gerek yoktur.

Kedilerde Uyuz Tedavisi

Kedilerde uyuz tedavisinde hastalığın tipine, kedinin vücudunun neresinde olduğuna, hastalığın ilerleme ve seyir durumuna göre farklı ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar şampuan, losyon, yıkama solüsyonu, enjeksiyon, tablet ve sprey formatındadır. Bu ilaçların nasıl ve ne kadar kullanılacağına karar verecek olansa tabi ki veteriner hekimdir. Veteriner kimi zaman bu ilaçların bir ya da ikisi ile tedavi yoluna gidebileceği gibi hastalığın durumuna göre tüm formatların kombinasyonu ile tedavi etmeyi de tercih edebilir kedideki uyuzu.