Gurami Balığı Türleri ve Özellikleri

Gurami balıkları, Osphronemidae ailesinde yer alan ve akvaryumlarda sıklıkla karşılaştığımız bir grup tatlı su anabantiform balıklarıdır. Bu balıkların anavatanı Asya’dır. Akvaryumlarda yaygın olarak beslenen balık türlerinden birisi olan gurami balıklarının türlerinden ve bu türlerin özelliklerinden bahsedeceğiz.

Cüce gurami, inci gurami gibi çok sayıda gurami türü, dünya çapında yaygın olarak tercih edilen popüler akvaryum balıklarıdır. Parlak renkleri ve göreceli zekaları, sahiplerini tanıyabilmeleri ve onları selamlayabilmeleri, akvaryumlarına yerleştirilmiş bitkileri ve kayaları keşfetme arzusu tercih sebepleri arasında yer alır. Labirent balıkları olarak, hava solumak için genellikle tankın üst kısmına yakın yüzerler.

Gurami Balığı Çeşitleri

Cüce Gurami (Colisa lalia)

Vücut Yapısı: C. chuna‘ya benzer. Ondan daha küçüktür ve en küçük gurami balığıdır. Ortalama boyu 6 cm kadar ve dişileri ise daha küçüktür.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Erkek erguvani tonda, üzerinde mavi lekeler ve çizgiler vardır. Boyun ve göğüs kısmı koyu mavimsi yeşildir. Karın yüzgeçleri portakal kırmızıdır. Dişileri ise daha sade renkli olurlar. Ton esmerimsi, üzerinde grimsi mavi renkli ve sadece vücut ortasında belir­gin olan nokta sıralar vardır. Göğüs kısmı ise gümüşümsü gridir.

Yayılışı: Hindistan, özellikle Assam ve Bengal bölgelerinde yaşar.

Bakımı ve Üretim: 30-50 cm boyunda, bol bitkili akvaryumları severler. Ayrıca akvaryum içerisinde yüzücü bitkiler olursa köpük yapmasına gerek kalmaz. Bu bitkileri o amaç için kullanır. Bol ışıklı ve alg içeren akvaryumlar ve 25-20 °C sıcaklık uygundur. Üretim için 1/1 oran kullanılır. Üretim akvaryumu­nun sıcaklığı 28-32 °C olmalıdır.

Canlı ve kuru yem yerler. Diğer özellikleri ise diğer Colisa türlerinde olduğu gibidir.

Mozaik veya İnci Gurami (Trichogaster leeri)

Buna inci gurami, iplikli mozaik balığı, iplik yüzgeçli mozaik gibi isimler de verilir. Ülkemizde Gurami ismi yaygındır.

Vücut Yapısı: Çok benzediği Colisa türlerinden, daha kısa olan sırt yüzgeci ve sadece birinci ışını iplik şeklinde uzamış olan karın yüzgeci ile ayırt edilir. Baş ve gövde oransal olarak yüksek, vücut yanlardan oldukça basıktır. Yanal çizgi yer yer kesiklidir. Ağız küçük ve kaim dudaklıdır. Anal yüzgeci ise Colisa türlerinde olduğu gibi uzun ve kuyruk yüzgecine kadar uzanır. Boy 10 cm. kadardır, an­cak dişileri biraz daha küçüktür.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Erkekte vücut rengi kırmı­zımsı kahverengidir. Üzerinde sarımsı beyaz ve inciye benzeyen lekeler bir mozaik gibi dağılmıştır. Boyun, karın bölgesi, göğüs yüzgeci ve anal yüzgecin sert ışınlı kısmı oldukça bariz olarak portakal-menekşe tonludur. Kesikli ve koyu esmer renkli boyuna bant, burundan kuy­ruk köküne kadar uzanır. Kuyruk kökünde bir leke olarak sonlanır. Karın yüzgecinin bazali kırmızımsıdır. Dişide esas renk esmerimsi, boyun ve kanın kısmı gü­müşi beyaz renklidir. Borneo’da yaygındır. Buralarda sığ fakat sıcak ve bol bit­kili sularda yaşar.

Yayılışı: Tayland, Malaya Yarımadası ve Sumatra’dır.

Bakımı ve Üretimi: 80-100 cm boyunda akvaryumlar bakım için uygundur. Çok bol ve yüzen bitkiler bulunan akvaryum daha önceden hazırlanır, su seviyesi yüksek yapılmaz ve bol ışıklandırılırsa çok iyi renklenir. Yüzen bitkiler su yüzeyini kapatabilir. Yaralanmalara karşı çok hassastır. Küçük balıklarla da iyi geçinir. Sıcaklık 24-30 °C (bazen daha da yüksek) olmalıdır. Her şeyi yer, ancak yemin iri olmamasına özen gösterilmelidir. Çünkü ağız açıklığı kısmen dardır. Üretim için yetiştirilen anaçlara canlı yemi tercih etmek (ara sıra da kuru yem verilmeli) daha iyi sonuç almamıza neden olur.

Üretim için 1/1 oranı uygundur. Oldukça geniş köpük yapar. Üretim akvaryumunun çok daha büyük olmasında yarar vardır. İri anaçlar daha verimlidir.

Çikolota Gurami (Sphaerichthys osphromenoides canestrini)

Vücut Yapısı: Küçük, fakat yüksek sırtlıdır. Vücut yanlardan fazla basıktır. Gerçek Gurami olan Osphronemus guramy’e benzer. Sırt yüzgeci uzundur, ancak anal yüzgeç sırt yüzgecinden de uzundur. Karın yüzgecinin ilk ışını iplik gibi uzamıştır. Karın çizgisi, sırt çizgisine oranla çok daha kamburdur. Ağzı küçük ve yukarıya yöneliktir. Galsamada küçük dişçikler vardır. Boyları 5 cm kadardır.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Vücut rengi koyu kahverengidir. Üzerinde dar, açık renkli ve düzensiz enine bantlar vardır. Erkek biraz daha güzel renklidir ve sırt yüzgeci biraz daha sivridir.

Yayılışı: Malaya ve Sumatra’da bol bitkili sığ su birikintilerinde ve hatta bazen yavaş akan sularda yaşarlar.

Bakımı ve Üretimi: 50-80 cm boyunda, bol bitkili akvaryumları severler. Akvaryum sıcaklığının 24-30 °C olması gerekir. Su seviyesinin 15 cm’nin üzerine çıkmaması gerekir. Üretim için 1/1 oran iyi sonuç verir. Diğer özellikleri grup karakterleri gibidir.

Öpüşen Guramiler (Helostoma temminckii Cuvier et Valenciennes)

Bunların en karakteristik özelliği kalın ve etli dudaklarıyla öpüşmeleridir. Ancak ilginç olanı öpüşenlerin her zaman ayrı ayrı eşeylerden (biri erkek biri dişi) olmayışıdır. Herhangi iki balık (iki erkek, ya da iki dişi de) birbiriyle öpüşebilir. Eşey ayrımı da oldukça zordur. Dişi genellikle erkeğe oranla biraz daha geniştir.

Öpüşen guramiler gerek beslenme gerekse yaşam şekilleri bakımından diğer labirent balıklardan ayrılırlar. Bunlar diğerleri gibi canlı yemi tercih etmezler. Bitkisel besinleri çok severler. Alg, parçalanan bitkiler, özellikle dudak yapısı için uygundur. Haşlanmış ıspanak kıyılmış yulaf ezmesi gibi besinler de verilebilir. Genellikle 3 yaşında (Bazen 4) cinsi olgunluğa ulaşır.

Üretim için 150 litrelik akvaryumlar kullanılır. Daha büyük olursa daha da iyi sonuç alınır. Üretim sıcaklığı 24-26’C’dir (30 °C üstüne de çıkabilir). 15 °C’lik sıcaklığa da dayanabilirler. Yumurtaları sudan hafif olduğu için su yüzeyine yükselir. Orada bitkilere yapışır. Yumurtalar çok yapışkan olduğu için, yumurtlamadan hemen sonra anaç balıkları akvaryumdan almak zordur. Çünkü yumurtalar kepçeye de yapışırlar.

Yavru yumurtadan 48-55 saat içinde çıkar. 3-5 gün sonra da serbest yüzmeye başlarlar. İlk yem olarak infisuar verilir. Daha sonra su yüzeyine yulaf unu serpiştirilir. İlk zamanlar süratli büyürler, ancak büyüme hızı giderek azalır.

Bu gruba giren tek tür Helestoma temmincki‘dir.

Vücut Yapısı: Yumurta biçiminde, yanlardan oldukça basıktır. Genç balıkta alın konkavdır. Sırt ve anal yüzgeçleri galsamamın sonunda başlar, hemen hemen kuyruk yüzgecine kadar uzanır. Bu iki yüzgeçte sert ışınların bulunduğu kısım, yumuşak ışınların bulunduğu kısımdan daha dardır. Kuyruk yüzgeci hafif çentikli­dir. Boyları 30 cm. kadardır, ancak akvaryumda bu boya erişemezler.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Yeşil gümüşi ton üzerinde koyu boyuna çizgiler vardır. Galsama kapağı üzerinde iki kısa enine ve koyu bant vardır. Yüzgeçler yeşilimsi gri’sandır. Sırt ve anal yüzgeçlerinin uç kısmında başlayıp kuyruk yüzgecinin sapından da geçen 3 şeklinde bir koyu bant vardır. Bu bant bazı açık renkli, örneğin albino formlarında görülmez.

Eşey Ayrımı: Çok zordur. Dişi balık üstten bakıldığında, erkeğe oranla daha tombul görünür.

Yayılışı: Tayland, Malaya ve Endonezya’da bulunurlar.

Bakımı ve Üretimi: Grup karakterlerinde olduğu gibidir.

Mehtap Gurami (Trichogaster microlepis)

Bu balığın mehtap balığı, iplikli mehtap balığı, iplik yüzgeçli mehtap balığı gibi isimleri de yaygındır.

Vücut Yapısı: Trichogaster leeriden daha narin ve şi­rin bir balıktır. Alın kısmı belirgin olarak konkavdır. Pullan çok küçüktür. Boy 15 cm. kadardır. Yalnız akvaryumlarda bu boya erişmesi zordur. Diğer özellikleri T. leeri gibidir.

Rengi ve Eşey ayrımı: Tüm vücudu mavimsi gümüşi, bir ipek gibi renklidir. Aynen mehtabı andırır (ismi de buradan gelir). İris, parlak kırmızı ve erkekte portakal kırmızısı, dişide ise san renkli olan karın yüzgeci iplikleri vücut ile kontrast teşkil eder.

Yayılışı: Kamboçya ve Tayland’da yaşar. Çok yavaş akan ya da durgun sularda yaşarlar.

Bakımı ve Üretimi: T. leeri gibidir. Ondan biraz daha ürkektir. Akvaryuma konulacak bitkilerin, sert bitkiler olmasını tercih etmek gerekir. Çünkü yumuşak bitkilere zarar verir. Bitki parçalarından yuva yapabilir (Yumurtalar için). 26-30 °C sıcaklık uygundur. Çok verimlidir. Fark olarak Riccia (yüzen bitki) kullanılmalıdır.

Noktalı Gurami (Trichogaster trichopterus)

Bu balığa üç noktalı gurami, iplik yüzgeçli noktalı gurami, mavi gurami, iplikli mavi gurami gibi isimler de verilir.

Vücut Yapısı: Mozayik Gurami’den daha güçlü ve daha yuvarlaktır. Yüzgeç formu değişkendir. İplik şeklindeki karın yüzgeçleri, karın yüzgecinin ortasına kadar uzanır. Kuyruk yüzgeci bir çentikle 2 loplu hal almıştır. Boyu 15 cm kadardır.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Çok de­ğişkendir. İki tane bezelye büyüklü­ğünde olan lekesi çok karakteristik­tir. Esas vücut rengi gümüşi yeşil, sırtta koyu karında açık tonludur.

Mavi renkli ve mozaik desenli bir alt türü olan T. trichopterus sumatranus, akvaryumlarda mavi gurami olarak bilinir Mavi beyaz renkli olan bir varyantına ise cosby denir. Erkekte sırt yüzgeci daha yüksek ve sivri uçludur. Çift olmayan yüzgeçler yeşilimsi-gri, üzerine ışık düştüğünde mavimsi parıltılıdır.

Yayılışı: Tayland, Vietnam, Malaya, Sunda adası ve Sumatra’da yaygındır.

Bal Gurami (Colisa chuna)

Vücut Yapısı: Yandan bakıldığında uzunlamasına yumurta şeklinde görülür. Yanlardan hafif basık, karın çizgisi sırt çizgisine oranla daha çok kıvrıktır. Sırt ve karın yüzgeçleri vücudun ön yanından başlar, kuyruk yüzgecine hemen hemen temas edecek kadar uzarlar. Karın yüzgeçleri iplik şeklindedir. Boyları 7 cm kadardır.

Rengi ve Eşey Ayrımı: Temel rengi sarı toprak rengidir. Üzerinde hafif gümüşi parlaklıklar görülür. Gözden kuyruk yüzgecine kadar uzanan koyu kahve renkli bir bant bulunur. İris kırmızımsıdır. Erkekler dişilere göre da­ha güzel renklenirler ve sırt yüzgeçleri dişiye oranla daha sivridir.

Yayılışı: Hindistan’da Ganj Nehri sisteminde bulunurlar.

Bakımı ve Üretimi: Çok sık bitkili 30-50 cm boyunda akvaryumlarda yaşarlar. 25-28 °C sıcaklık uygundur. Çok ışıklı (güneş) ve bol algli akvaryumları çok severler. Gizlenme yeri olursa daha iyi renklenirler. Varsa akvaryum zeminine konacak turba yosunu tabakası iyi olur. Diğer balıklarla iyi geçinirse de, diğer balıklarla bir arada olduğu zamanlarda renklenmesi güzel olmaz.

Üretim için oran 1/1’dir. Köpük yaparlar, canlı ve kuru yemlerin yanında alg de yerler. Üretimin diğer özellikleri grup özelliklerine benzer.