Kedilerde İdrar Yapamama ve İdrar Yolu Tıkanıklığı
Kedilerde idrar yapamama sık karşılaştığımız bir sorundur ve bu sorunun altında farklı nedenler yatabilmektedir. İdrar yolu tıkanıkları kedilerde idrar yapamama sorununun en önemli nedenidir. Yani kediniz idrar yapmak için zorlanıyorsa ve her seferinde çok az idrar yapıyorsa veya hiç idrar yapmıyorsa, idrar yolu tıkanıklığından kaynaklı bir sorun olabilir.
Kedilerde idrar yollarında tıkanma, üretradaki iltihaplanma veya baskıdan veya üriner sistemin herhangi bir bölgesindeki bir tıkanıklıktan kaynaklanabilir. Hastalığın tedavisi ve prognozu tıkanıklığın nedeni ve ciddiyetine bağlı değişmektedir. İdrar yolu tıkanıklığı çoğunlukla erkek kedilerde görülür. Erkek kedilerdeki idrar yolu problemleri için “Erkek Kedilerde İdrar Yapamama ve Çözüm Önerileri” konumuza göz atabilirsiniz. Tabi ki bu dişi kedilerde görülmediği anlamına gelmemektedir. Daha nadir de olsa dişi kedilerde de görülebilmektedir.
Konu İçeriği
Kedilerde İdrar Yapamama ve Tıkanıklık Belirtileri
Üriner obstrüksiyonun yani tıkanmanın ilk belirtisi idrar yapma pozisyonu alma ama idrarını yapamamadır. Bu esnada bazen damla damla veya çok az miktarda idrar gelebilir. Bu aslında kabızlık gibi görünebilir çünkü kedinin daha sık tuvalete gittiği ve acı içinde kamburlaştığı gözlenir. Anormal idrar geçişi nedeniyle, idrar akışı çok azalır veya tamamen kesilir ve idrar bulanık görünebilir. Herhangi bir idrar görülürse, bu idrar aynı zamanda koyu veya kanlı olabilir.
İdrar yolu tıkanıklığının en önemli belirtisi yukarıda saydığımız kedilerde idrar yapamama durumudur. Özellikle ileri aşamalarda daha farklı belirtilerde ortaya çıkacaktır. Ağrı bu anlamda önemli bir belirtidir ve kedi ciddi anlamda ağrılı olacaktır. Özellikle karın bölgesine dokunulduğunda ciddi ağrı duyabilir ve tepki verebilir. İdrar pozisyonu alan kedi ağrı duyduğundan dolayı ağlama tarzında sesler çıkarabilir. Birçok kedinin ağlamasına neden olan bu sorun neticesinde kediler genellikle yemek yemeyi bırakıp depresyona girerler. Kusma veya öğürme de oluşabilir. Kedi tıbbi tedavi almazsa, semptomlardan sonraki üç gün içinde yaşamı tehdit edebilecek böbrek yetmezliği gelişebilir.
Kedilerde İdrar Yolu Tıkanıklığı Nedenleri
Kedilerde idrar yapamama ve üriner sistem tıkanıklarının nedeni büyük oranda üriner sistemi oluşturan doku ve organlar ile alakalıdır. İdrar yolu taşları, idrar yolu hastalığı (özellikle dişi kedilerde yaygın), üriner sistemi etkileyen tümörler ve prostat hastalığı (erkek kedilerde) idrar yolu tıkanıklığı için en çok bilinen nedenlerdir. İdrar yolunda minerallerin birikmesi de bir tıkanıklık (kristaller veya taşlar) oluşumuna neden olabilir. Ayrıca apseler, lezyonlar ve skar dokusu tıkanıklığa neden olabilir.
Üretra, idrar kesesi ve üreter dokularının her türlü tıkanıklığı veya bu dokular ile alakalı tüm sorunlar çeşitli idrar yolu problemlerine veya tıkamaya yol açabilir. Fakat bu dokulara komşu dokularda görülen problemlerde dolaylı yoldan idrar yollarının tıkanmasına ve idrar yaparken zorlanma veya idrar yapamamaya neden olur. Özellikle komşu dokulardaki tümör ve kanser olguları bu anlamda önemlidir.
Kedilerde İdrar Yapamama Sorununda Teşhis ve Tedavi
İdrar yolu tıkanıklığı özellikle de tam tıkanıklık oldukça önemli bir konudur ve acil şekilde müdahale edilmesini gerektirir. Bu nedenle eğer kedinizde idrar yolu tıkanıklığı, idrar yapamama veya idrar yaparken aşırı zorlanma gibi belirtiler görüyorsanız vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurmanız gerekir. Kediniz hakkında anamnez (hasta kedi hakkında hasta sahibinden alınan bilgi) alınması ile beraber genel ve özel muayene yapılır. Bu esnada idrarla atılan üre ve diğer atık ürünlerin elimine edilememesinden kaynaklı olarak böbrek yetmezliği gelişip gelişmediği kontrol edilir. Tıkanıklığın nedeninin belirlenmesinde ise kan tahlili, idrar tahlili, röntgen ve ultrason gibi çeşitli tanı yöntemleri kullanılır.
Tedavi aşamasında ise öncelik tıkanıklığın bir an önce giderilmesidir. Tıkanıklığın nedeni ve şiddetine bağlı olarak çeşitli yöntemler kullanılabilmektedir. Üretral masaj, idrar sonrası ve tıkanıklığı üretradan mesaneye itmek için sıvı kullanmak bunlara örnektir. Tıkanıklık bir kez kaldırıldığında veya tıkanıklık sebebi mesaneye geri itildiğinde, bazen bir idrar sondası yerinde bırakılır ve tıkanıklığın nedenine bağlı olarak en az 24 saat bu şekilde tutulur.
Tıkanıklık ortadan kaldırıldıktan sonra sıvı tedavisi önemlidir. Hem kandaki zararlı maddelerin atılımını sağlamak hem de elektrolit seviyelerini normalleştirmek için genellikle intravenöz (IV) sıvılar verilir. Ağrıyı tedavi etmek için de ilaçlar gerekli olabilir.
Öneriler
Kedilerde idrar yapamama ve boşaltım sistemi tıkanıkları oldukça ciddi bir sağlık problemidir. Her kedi sahibinin kedisini bu açıdan gözlemlemesi önemlidir. Kediler, kontrolsüz üretra spazmları eğilimi nedeniyle özellikle tıkanıklıkları tekrarlamaya meyillidir. Üretral obstrüksiyonun bazı nedenleri tedavi edilebilir ve ortadan kaldırılabilir, bazıları ise tam anlamı ile ve kalıcı şekilde tedavi edilemez. Bu nedenle, evcil hayvanı dikkatlice izlemek çok önemlidir. Kristalleri, taşları veya tıkanıklığın diğer olası nedenlerini önlemek için diyet değişiklikleri gerekli olabilir. Tabi ki her zaman kaliteli mama kullanımı bu sorunların ortaya çıkma ihtimalini azaltacaktır. Son olarak kedinizin bakımına dikkat etmeli, kum kabının her zaman temiz ve hijyenik olduğundan emin olmalısınız.