Akvaryum Balıklarında Mantar Enfeksiyonları

Mantar enfeksiyonları, tropikal balıklarda en sık görülen hastalıkların arasında yer almaktadır. Mantar sporları her balık tankında bulunduğu için, hızlı bir biçimde kolonileşebilirler ve stresli, yaralı ya da hasta olan balıklarda probleme yol açabilirler. Düşük su kalitesi de sağlıklı balık nüfusunda mantar enfeksiyonlarının artışına yol açabilir. Akvaryum sahiplerinin çoğu kolaylıkla dış kaynaklı mantar enfeksiyonlarını tanımlayabilirler. Çoğu mantar enfeksiyonu karakteristik beyaz pofuduk bir görünüme sahiptir. Mantar enfeksiyonları kötüye gittikçe, gri ya da kırmızı görünüme bile sahip olabilirler.

Ancak şunu hatırlatmak isteriz; mantar enfeksiyonlarının çoğu balıkların ve yumurtalarının sadece dış dokularını etkiler. Çoğu enfeksiyon genellikle var olan enfeksiyon ya da yaralanmayla ilişkilidir. Bu enfekte balıkları tamamen tedavi etmek için genellikle iki bölümlü tedavinin gerekli olmasının nedeni de budur. Balığın iç organlarını enfekte eden birkaç mantar enfeksiyonu mevcuttur ancak onlara biraz daha sonra değineceğiz.

Mantarlar çoğu akvaryumda mevcuttur, ancak bazı koşullar mantar enfeksiyonlarının oluşma ihtimalini arttırmaktadır. Bu koşullardan başlıcaları aşağıdaki gibidir.

• Düşük su kalitesi
• Düşük hijyen
• Tankta ölü balık ya da yüksek miktarda, çürümekte olan organik materyaller
• Yaralanmış, yaşlı ya da farklı hastalıkları olan balıklar

İçerisinde balık olan tanklarda mantar enfeksiyonları yeniden oluşuyorsa, tanklar hijyen, filtreleme ve su kalitesi açısından kontrol edilmelidir. Sağlıklı tanklar, mantar enfeksiyonlu balıklara nadiren sahip olmalıdır.

Pamukçuk Hastalığı

Pamukçuk hastalığı deriyi, yüzgeçleri ve ağzı etkileyen en yaygın görülen mantar enfeksiyonları için kullanılan genel bir terimdir. Pofuduk beyaz oluşumlar genellikle önceden enfeksiyonlara, parazitlere ya da yaralanmalara sahip olan alanlarda kolonileşirler. Bu enfeksiyonlarda mantarın en yaygın görülen türleri Saprolegnia ve Achyla’dır. Diğer mantarlar da bu enfeksiyonlara neden olabilirler ve enfeksiyon bölgesinde birden fazla mantar türü bulunabilir.

Pamukçuk hastalığının tedavisi, tuz banyolarını ya da phenoxyethanol isimli antifungal ajanı içermektedir. Bazı durumlarda, tankın tamamına işlem uygulanır ancak bireysel enfeksiyonlar söz konusu ise, balığın ayrı bir karantina tankında tedavisi tercih edilmektedir.

Yumurta Mantarları

Akvaryum sahibi aktif olarak yavrulayan bir balığa sahipse, yumurtalar pofuduk beyaz mantar enfeksiyonu ile enfekte olabilirler. Achyla ve Saprolegnia mantarları, en fazla problem yaratan türlerdir. Bu mantarlar çoğu akvaryumda mevcuttur ve genellikle zarar görmüş, hasta ya da kısır yumurtaları enfekte ederler ve sağlıklı yumurtalara da yayılabilirler. Yumurtlayan türlerin çoğu yumurtalarını koruduğundan ve hasta olan yumurtaları ayırdığından, bu, öncelikle yuvanın terk edildiği ya da balık yetiştiriciliğinin yapıldığı durumlarda sorun teşkil etmektedir.

Yumurta enfekte olduğunda, uygulanabilir bir tedavi mevcut değildir. Enfekte yumurtalar bir pipet, iğne ya da kıskaç ile alınmalıdır. Akvaryum sahiplerinin, sağlıklı yumurtalar ile enfekte yumurtaları birbiriyle karıştırmamaları oldukça önemlidir.

Solungaç Çürümesi

Solungaç çürümesi yaygın olarak görülmeyen bir mantar enfeksiyonudur. Ancak bu enfeksiyon meydana gelirse ve tedavi edilmezse, ölümcül boyutlara ulaşabilir. Enfekte balık genellikle nefessiz kalır, solungaçları mukusla kaplıdır ve alacalı bir görünüme sahiptir. Enfeksiyona genellikle Branchiomyces mantarı neden olmaktadır ve bu enfeksiyon, solungaçın tamamının çürümesine neden olabilmektedir. Enfeksiyon sıklıkla, amonyak ya da nitrat düzeyleri yüksek olan tanklarda yaşayan balıklarda meydana gelmektedir. Tedavi zor ve genellikle başarısız olsa da, bazı vakalar phenoxyethanol banyoları ile gerçekleştirilen uzun vadeli terapilerle ve arttırılmış oksijen seviyeleriyle tedavi edilebilmektedir. Bu hastalıktan korunmak için önlem alma ve balık yetiştiriciliğini doğru bir şekilde yerine getirme oldukça önemlidir.

Sistemik Mantar Enfeksiyonları

Tropikal balıklarda, sistemik mantar hastalıkları nadiren görülür ve genellikle teşhisi ve tedavisi zor olarak kabul edilir. Sonuç olarak, bu enfeksiyonlarla ilgili fazla şey bilinmez. Lcthyophonus, sistemik enfeksiyonlara neden olabilen bir mantar türüdür. Enfekte balıklar, yaygın olarak kötüleşmiş sağlık durumuna sahip olurlar. Teşhis çoğunlukla kapsamlı bir otopsi sonucunda konur. Düşük kaliteli su ve ortamlarda yaşayan stresli balıklar bu hastalığa karşı daha savunmasızdır. Bazı enfekte balıklar, malaşit yeşiliyle gerçekleştirilecek daldırma banyoları ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler.

Kısaca özetlemek gerekirse; akvaryum sahiplerinin çoğu, mantar enfeksiyonları ile zaman zaman karşılaşacaklardır. Birçok enfeksiyon, erken fark edildiği takdirde, başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Mantar enfeksiyonlarının sağlıksız ya da yaralı balıklarda, özellikle de bakımı iyi gerçekleşmeyen tanklarda yaşayan balıklarda geliştiği iyi bilinmektedir. Eğer balığınızda mantar enfeksiyonu görürseniz, su kalitesini kontrol edin ve tankınızın tüm balıklarınız için sağlıklı, güvenli, doğal bir ortam olmasını sağlayın. Mantar ve diğer balık hastalıklarından uzak kalmak için su hijyeni ve değişimi önemlidir. Bu konuda bilgi almak için “Akvaryum Suyu Nasıl ve Ne Sıklıkla Değiştirilir?” konumuza bakabilirsiniz.